Misja policyjna Unii Europejskiej w Bośni i Hercegowinie

Abstract

W ciągu ostatniej dekady byliśmy świadkami gwałtownych zmian na mapie geopolitycznej Półwyspu Bałkańskiego. Tereny te już dawno zaczęto nazywać punktem zapalnym Europy lub też Kotłem Bałkańskim. Terminologia ta jest w pełni uzasadniona, gdyż miejsce to znajdujące się tuż obok granic Unii Europejskiej jest pogrążone w totalnym chaosie, zarówno politycznym, gospodarczym jak i społecznym. Najnowsza historia Bałkanów rozpoczyna się w 1991 roku, kiedy to rozpada się Socjalistyczna Federacyjna Republika Jugosławii i niepodległość ogłaszają kolejno Słowenia i Chorwacja. Sytuacja jednak robi się niebezpieczna i nieprzewidywalna, gdy niepodległość proklamuje w 1992 roku Bośnia i Hercegowina, zamieszkała przez wiele grup etnicznych w tym trzy największe – Serbów, Chorwatów i bośniackich muzułmanów. Jesteśmy, więc w miejscu gdzie na małej powierzchni geograficznej spotykają się dwie religie: islam i chrześcijanizm. Jest to mieszanka wręcz wybuchowa, która staje się powodem gwałtownej migracji ludności i krwawych porównywanych do tych z Ruandy„czystek etnicznych”, na których czele stanął prezydent byłej Jugosławii – Slobodan Miloszević. Po serii wstrząsających obrazów z serbskich obozów w Bośni i coraz widoczniejszych aktach łamania praw człowieka, NATO a zwłaszcza USA widząc bezsilność krajów europejskich decyduje się na serię nalotów w kwietniu 1993 roku i tak zaczyna się zaangażowanie zewnętrznych państw w konflikt bałkański. Równolegle do trwających walk, na terenach objętych konfliktem zaczynają stacjonować tysiące żołnierzy, którzy pierwotnie stanowią siły ochronne Organizacji Narodów Zjednoczonych – UNPROFOR, a później przekształcają się w wojski misji pokojowej w Bośni i Hercegowinie. W szczytowym momencie w Bośni przebywa 60000 żołnierzy kontyngentu sił ONZ, który w swojej ostatecznej formie z Sił Międzynarodowych przeistacza się w Siły Stabilizacyjne IFOR, a później SFOR. 2 grudnia 2004 roku po prawie dziewięciu latach misja pokojowa SFOR w Bośni i Hercegowinie dobiegła końca. Kolejna faza odbudowy i podtrzymania misji zapoczątkowanej prze żołnierzy natowskich na tej części Bałkanów przypadła Misji Policyjnej Unii Europejskiej. Przy wsparciu NATO, Unia Europejska rozpoczęła wcielanie w życie porozumień układu z Dayton, które w przyszłości mają na celu integrację europejską tej części Europy.

Operacja Misji Policyjne Unii Europejskiej nosząca nazwę ALTHEA jest spadkobierczynią misji natowskiej. W mojej pracy chciałabym nie tylko przybliżyć długą drogę Unii Europejskiej, jaką pokonała przygotowując pierwszą samodzielną operację pokojową, ale również scharakteryzować założenia, cele i plany działania nowej kontynuatorki bałkańskiej operacji pokojowej. Tezą główną będącą równocześnie zadaniem badawczym niniejszej pracy magisterskiej jest udowodnienie, że Misja Policyjna Unii Europejskiej ma szanse na powodzenie na terenach Bośni i Hercegowiny.