Human Predispositions and Personal Competences

Abstract

The topic of personal psychology is presented from a perspective of achievements in humanistic psychology (M. Kinget), proprium psychology (G. Allport), personalistic psychology (J. DuBois), and also with reference to the assumptions of the Self-Determination Theory of E. Deci and R. Ryan. Nonetheless, a particular subject of interest are the assumptions of W. Stern’s personalistic approach crucial in psychology and its way of psychological interpretation of natural, human personal predispositions, which are the basis of development of personal competences to perform specifically human activities. With reference to W. Stern’s conception of the person as the subject of psychological analysis, I present a model of the dimensions of the structure of dispositions of the human person as a proactive subject. Next, I point to the possibility of formulating research hypotheses and their empirical verification in the scope of individual differences between empirically distinguished character types, which are described after Stern as determinants of personal life orientations in the dimension of cooperation – self-preservation.

Problematyka psychologii osoby prezentowana jest najpierw z perspektywy osiągnięć psychologii humanistycznej (M. Kinget), psychologii proprium (G. Allporta), personalistycznej (J. DuBois) oraz w odniesieniu do założeń E. Deciego i R. Ryana Self-Determination Theory. Niemniej, szczególnym przedmiotem zainteresowania są W. Sterna założenia podejścia personalizmu krytycznego w psychologii i jego sposób interpretacji psychologicznej naturalnych ludzkich dyspozycji osobowych. W nawiązaniu do Sterna koncepcji osoby jako przedmiotu analizy psychologicznej prezentuję model wymiarów struktury dyspozycji osoby ludzkiej jako proaktywnego podmiotu działania. Następnie wskazuję na możliwość formułowania hipotez badawczych i ich empirycznej weryfikacji w zakresie różnic indywidualnych między empirycznie wyodrębnionymi typami charakteru, które określa się za Sternem jako wyznaczniki osobowych orientacji życiowych w wymiarze współdziałanie - zabezpieczanie się.